เช่าซื้อผิดนัด 3 งวดติดต่อกัน เมื่อนำรถออกขายได้ราคาน้อยกว่าหนี้ ต้องรับผิดค่าขาดราคาหรือไม่?

#ผู้ให้เช่าซื้อยังไม่ได้มีหนังสือบอกกล่าวให้ชำระหนี้ เมื่อผู้เช่าซื้อผิดนัดชำระ 3 งวดติดต่อกัน ผู้เช่าซื้อนำรถมาคืนและลงชื่อรับผิดค่าขาดราคา ถือว่าสมัครใจเลิกสัญญาต่อกัน นำรถออกขายได้ราคาน้อยกว่าหนี้ จะเรียกค่าขาดราคาไม่ได้

ผู้ให้เช่าซื้อมีหนังสือบอกกล่าวให้ชำระหนี้เมื่อผู้เช่าซื้อผิดนัด 3 งวดติดต่อกัน ผู้เช่าซื้อนำรถคืนก็ถือว่าผิดสัญญาไม่ถือสมัครใจเลิกสัญญาต่อกัน เมื่อนำรถออกขายได้ราคาน้อยกว่าหนี้ ต้องรับผิดค่าขาดราคา

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ :

975/2564 จำเลยที่ 1 ผิดนัดไม่ชำระค่าเช่าซื้อ 3 งวดติดต่อกัน แต่ไม่ปรากฎว่าโจทก์มีหนังสือบอกกล่าวให้ชำระหนี้และใช้สิทธิบอกเลิกสัญญาแก่จำเลยที่ 1 ตามขั้นตอนที่ระบุไว้ในสัญญาเช่าซื้อ สัญญาเช่าซื้อจึงไม่เลิกกันตามข้อสัญญา พฤติการณ์ที่จำเลยที่ 1 นำรถยนต์ที่เช่าซื้อไปส่งมอบคืนโจทก์ และโจทก์ได้นำรถยนต์ออกประมูลขาย ถือได้ว่าคู่สัญญาสมัครใจเลิกสัญญาต่อกันโดยปริยาย แม้จำเลยที่ 1 จะเขียนข้อความไว้ในสำเนาภาพถ่ายบัตรประจำตัวประชาชนของจำเลยที่ 1 ว่า “ขอรับผิดชอบในส่วนต่างที่เกิดขึ้น” ซึ่งส่วนต่างน่าจะหมายถึงส่วนที่ขาด หรือค่าขาดราคาในกรณีที่โจทก์นำรถยนต์ที่เช่าซื้อออกประมูลขายได้ราคาน้อยกว่าจำนวนหนี้คงค้างชำระตามสัญญาเช่าซื้ออันเป็นค่าเสียหายโดยอาศัยข้อตกลงในสัญญาเช่าซื้อทรัพย์สิน แต่โจทก์ไม่อาจเรียกร้องให้จำเลยที่ 1 รับผิดชดใช้ได้เนื่องจากสิทธิเรียกร้องค่าขาดราคาเป็นค่าเสียหายที่โจทก์อาจเรียกร้องให้รับผิดได้ เฉพาะในกรณีที่โจทก์บอกเลิกสัญญาเช่าซื้อตามข้อสัญญาโดยชอบเท่านั้น

(หนังสือ) กฎหมายที่เกี่ยวข้อง :

ป.พ.พ.มาตรา 573,574

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ :

3965/2564 (ประชุมใหญ่)  การที่จำเลยที่ 1 (ผู้เช่าซื้อ) ผิดนัดค่าเช่าซื้อ 3 งวดติดกัน และโจทก์  (ผู้ให้เช่าซื้อ) มีหนังสือบอกกล่าวทวงถามให้ชำระค่าเช่าซื้อที่ค่างภายในกำหนด 30 วัน นับแต่วันที่ได้รับหนังสือ หากพ้นกำหนดไม่ชำระให้ถือเอาหนังสือบอกกล่าวเป็นการบอกเลิกสัญญา การที่จำเลยที่ 1 นำรถยนต์ที่เช่าซื้อมาส่งมอบคืนให้แก่โจทก์ไม่รอให้ล่วงพ้นกำหนดเวลา 30 วัน โดยไม่มีข้อโต้แย้ง เท่ากับจำเลยที่ 1 ยอมรับว่าจะไม่ชำระค่าเช่าซื้อที่ค้างชำระให้แก่โจทก์ภายในกำหนดเวลาดังกล่าว และไม่ประสงค์ที่จะชำระเงินค่าเช่าซื้อที่ค้างชำระเพื่อให้สัญญาเช่าซื้อมีผลผูกพันต่อไป พฤติการณ์ดังกล่าวถือว่าจำเลยที่ 1 เป็นฝ่ายผิดสัญญา โจทก์หาจำต้องโต้แย้งคัดค้านการส่งมอบรถยนต์ที่เช่าซื้อคืนแต่อย่างใดไม่ ทั้งการส่งมอบรถยนต์คืนเช่นนี้ มิใช่เป็นกรณีที่จำเลยที่ 1 ใช้สิทธิบอกเลิกสัญญาตามสัญญาเช่าซื้อ ข้อ 12 ที่กำหนดให้สิทธิจำเลยที่ 1 ผู้เช่าซื้อบอกเลิกสัญญาเช่าซื้อในเวลาใด ๆ เสียก็ได้ ด้วยการส่งมอบรถยนต์ที่เช่าซื้อคืนในสภาพเรียบร้อยใช้การได้ดีให้แก่โจทก์เนื่องจากข้อสัญญาดังกล่าวกำหนดว่าจำเลยที่ 1 ต้องชำระเงินทั้งปวงที่ถึงกำหนดชำระหรือเป็นหนี้ตามสัญญาอยู่ในเวลานั้นทันทีด้วย และถือไม่ได้ว่าเป็นการสมัครใจเลิกสัญญาเช่าซื้อกันโดยปริยาย จำเลยที่ 1 ต้องรับผิดในค่าขาดราคา

(หนังสือ) กฎหมายที่เกี่ยวข้อง :

ป.พ.พ.มาตรา 391,387,574

ประกาศคณะกรรมการว่าด้วยสัญญา เรื่องให้ธุรกิจให้เช่าซื้อรถยนต์และรถจักรยานยนต์เป็นธุรกิจให้ควบคุมสัญญา พ.ศ.2555

ผู้เช่าซื้อ”ไม่ต้องรับผิดในค่าขาดราคา”

ผู้เช่าซื้อบอกเลิกสัญญา มิใช่ความผิดของผู้เช่าซื้อตามมาตรา 387,391,573 ตามฎีกา 5239/2561,447/2564

สัญญาเช่าซื้อเลิกกันผู้ให้เช่าซื้อและผู้เช่าซื้อสมัครใจเลิกสัญญาเช่าซื้อกันโดยปริยาย ตามฎีกา 975/2564,374/2564

ผู้เช่าซื้อ”ต้องรับผิดค่าขาดราคา”

ผู้ให้เช่าซื้อบอกเลิกสัญญาเพราะความผิดของผู้เช่าซื้อตามมาตรา 387,574

กรณีสัญญาเช่าซื้อเลิกกันตามเงื่อนไขที่ระบุไว้ในสัญญา มิใช่การเลิกสัญญาโดยปริยาย ตามฎีกา 1938/2563

สำหรับค่าใช้ทรัพย์หรือค่าขาดประโยชน์เป็นค่าเสียหายที่กฎหมาย ป.พ.พ.มาตรา 391 วรรคสาม กำหนดให้ใช้คืนเป็นเงินเพราะเหตุคู่สัญญาได้ใช้ทรัพย์ตลอดเวลาที่ผู้เช่าซื้อครอบครองทรัพย์สินที่เช่าซื้อ จึงไม่ต้องคำนึงสัญญาเช่าซื้อเลิกกันนั้นเกิดจากผู้เช่าซื้อเป็นฝ่ายผิดสัญญาหรือไม่ ดังนี้ แม้สัญญาเช่าซื้อเลิกกันโดยปริยายผู้เช่าซื้อยังคงต้องรับผิดค่าใช้ทรัพย์หรือค่าขาดประโยชน์  เพราะผลของสัญญาเลิกกันโดยปริยายก็ต้องบังคับตามมาตรา 391 เช่นกัน ดู ฎีกา 6175/2550,078/2559,2735/2561

หากผ่อนชำระค่าเช่าซื้อไม่ได้ ก็สามารถใช้วิธิขายดาวน์หรือเปลี่ยนตัวผู้เช่าซื้อ อย่าลืมเปิดดูฎีกา 2846/2562 และ ฎีกา 3238/2552

#สำนักกฎหมายนำชัย พรมทา
Contact Us
ทนายนำชัย พรมทา โทร : 086-331-4759  
ทนายสถิตย์ อินตา โทร : 083-568-1148

E-mail : numchailaw.office@gmail.com