กันยายน 24, 2025

เจ้าของกรรมสิทธิ์รวมคนหนึ่ง จะขายที่ดินโดยไม่ขอความยินยอมจากเจ้าของอื่นได้หรือไม่?

เจ้าของกรรมสิทธิ์รวมคนหนึ่ง
จะขายที่ดินโดยไม่ขอความยินยอม
จากเจ้าของอื่น ได้หรือไม่?

#กรรมสิทธิ์รวม คือ การที่บุคคลตั้งแต่สองคนขึ้นไปเป็นเจ้าของทรัพย์สินเดียวกัน โดยกฎหมายจะสันนิษฐานว่าเจ้าของรวมแต่ละคนมีส่วนในทรัพย์สินนั้นเท่ากัน หากไม่มีการตกลงกันไว้เป็นอย่างอื่น การจัดการทรัพย์สินที่เป็นกรรมสิทธิ์รวมต้องอาศัยความยินยอมจากเจ้าของรวมทุกคน ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1361 วางหลักถึงสิทธิของเจ้าของรวมในทรัพย์สินร่วมกัน โดยวางหลักว่า เจ้าของรวมแต่ละคนสามารถจำหน่ายส่วนของตน หรือจำนอง หรือก่อให้เกิดภาระติดพันได้ แต่ การจำหน่าย จำนำ จำนอง หรือก่อให้เกิดภาระติดพันทรัพย์สินทั้งหมด จะทำได้ต้องได้รับความยินยอมจากเจ้าของรวมทุกคน ดังนั้นหากเจ้าของกรรมสิทธิ์รวมคนหนึ่งจะจำหน่ายส่วนของตนเอง จะกระทำได้ก็ต่อเมื่อเจ้าของรวมทุกคนให้ความยินยอมเท่านั้น หากไม่ได้รับความยินยอม นิติกรรมนั้นจะไม่มีผลผูกพันเจ้าของรวมคนอื่น

*ตัวอย่าง นาย A ถือครองที่ดินกรรมสิทธิ์รวมกับนาย แต่นาย A ต้องการขายส่วนของตนเองให้กับคนอื่น นาย A ต้องได้รับความยินยอมจากนาย B หากการขายครั้งนี้ไม่ได้รับความยินยอมจากนาย B ซึ่งเป็นเจ้าของร่วมอีกคนหนึ่ง นิติกรรมดังกล่าวย่อมไม่ผูกพันนาย B ด้วย

ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1361

เจ้าของรวมคนหนึ่ง ๆ จะจำหน่ายส่วนของตน หรือจำนอง หรือก่อให้เกิดภาระติดพันก็ได้

แต่ตัวทรัพย์สินนั้นจะจำหน่าย จำนำ จำนอง หรือก่อให้เกิดภาระติดพันได้ก็แต่ด้วยความยินยอมแห่งเจ้าของรวมทุกคน

ถ้าเจ้าของรวมคนใดจำหน่าย จำนำ จำนอง หรือก่อให้เกิดภาระติดพันทรัพย์สินโดยมิได้รับความยินยอมแห่งเจ้าของรวมทุกคน แต่ภายหลังเจ้าของรวมคนนั้นได้เป็นเจ้าของทรัพย์สินแต่ผู้เดียวไซร้ ท่านว่านิติกรรมนั้นเป็นอันสมบูรณ์

คำพิพากษาฎีกาที่ 5240/2559

ที่ดินพิพาทเป็นทรัพย์สินกรรมสิทธิ์รวมของโจทก์กับจำเลยที่ 1 คนละกึ่งหนึ่ง การที่จำเลยที่ 1 ทำนิติกรรมขายฝากที่ดินพิพาทแก่จำเลยที่ 3 โดยโจทก์มิได้รู้เห็นยินยอม นิติกรรมย่อมไม่มีผลผูกพันที่ดินพิพาทในส่วนของโจทก์ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1361 วรรคสอง แต่ที่ดินพิพาทในส่วนของจำเลยที่ 1 จำนวนกึ่งหนึ่งย่อมมีผลผูกพันจำเลยที่ 1 ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1361 วรรคหนึ่ง แม้ว่าจำเลยที่ 1 มิได้รับความยินยอมจากโจทก์ซึ่งเป็นเจ้าของรวมอีกคนหนึ่งให้ขายฝากก็ตาม

ติดต่องาน ขอทราบค่าบริการ